Toplam Verimli Bakım – TVB

Toplam Verimli Bakım – TBV, öncelikle üretim, bakım ve mühendislik departmanlarında uygulanmak üzere, tüm çalışanların katılımı ile en yüksek verimliliğe ulaşmak için yapılan grup çalışmalarıdır. Bir başka deyişle; makinelerde sıfır duruş, üretilen ürünlerde sıfır hata ve sıfır iş kazasını gerçekleştirmek adına tüm çalışan personelin benimsediği bir stratejidir.

TVB Genelde 6 Önemli Faaliyeti İçerir:

1-Üretim, bakım ve mühendislik departmanlarınca organize edilen proje grubunun 6 büyük kaybı ortadan kaldırması,

2-Bakım departmanının planlı bakımı etkin bir şekilde yürütmesi,

3-Üretim departmanının kullanıcı (otonom) bakımı yürütmesi,

4-Mühendislik hizmetleri departmanının önleyici mühendislik faaliyetlerini yürütmesi,

5-Ürün tasarım departmanının imalatı kolay ürün faaliyetlerini yürütmesi,

6-Yukarıda yer alan çalışmaların eğitim ile desteklenmesidir.

Şekil-1’de gösterildiği gibi, Toplam Verimli Bakım TVB’nin başarılı olması ancak yukarıda belirtilen 6 önemli faaliyetin içinde yer alan kişilerin arasında sağlanacak işbirliği ile mümkündür. Bu faaliyetlerden herhangi birinin eksikliği durumunda başarılı sonuçlar elde edilemez. TVB kendi içinde bir son değildir. Şirket veya işletmede yönetim hedeflerine ulaşmada bir araçtır. Şirketler öncelikle kazanç elde edip, çalışanları için iş yaşamında önemli bir yere sahip olan kaliteyi geliştirmelidir. TVB bakışıyla imalatçılar verimliliği, kaliteyi, maliyeti, teslimatı, güvenliği ve morali geliştirmek için çaba sarf etmelidirler.

Şirketlerin organizasyon yapısında her seviyede değişik görev, yetki ve sorumluluklar vardır. TVB konuları da yetki ve sorumluluklara göre değişiklikler gösterir. TVB’nin hedefleri, yapılacak analizlerle en alt kademeden en üst kademeye kadar herkesin içinde yer alacağı faaliyet
konularını kapsayacak şekilde tespit edilmelidir.

Toplam Verimli Bakım -TVB İlkeleri

– Toplam Verimli Bakım -TVB söz konusu olduğunda Dünya pazarındaki çetin rekabeti aşmada, tüm çalışanların katılımıyla yüksek kalite ve düşük ürün maliyetine ulaşmak,

– Yüksek kalite ve verimliliği gerçekleştirmek için, ekipmanın çalışma ve bakım koşullarını geliştirmek,

– Bilgili operatörlerin geliştirilmesini teşvik etmek,

– Yeni ürünlerin geliştirilmesi ve bu ürünlerin geliştirme hızının artırılmasında üstün gayret sarf ederek şirketin rekabet gücünü kuvvetlendirmek,

– Her çalışan başına katma değeri artırmak. Yeni üretim teknikleri geliştirerek otomasyonu teşvik etmek,

– Tüm çalışanların katılımıyla güvenli ve elverişli çalışma ortamını gerçekleştirmektir.

Toplam Verimli Bakım – TVB Uygulama Aşamaları

Toplam Verimli Bakım – TVB kapsamında işletmelerde, makine operatörlerinin ‘otonom bakım’ olarak adlandırılan bakım faaliyetlerine biz ‘Kullanıcı Bakım’ sözcüğünü kullanmayı uygun bulduk. Çünkü, bugün kullanılan makinelerde, operatörlere destek veren başka elemanlar da var olmasıdır. Sistemin başında yer alan ‘Toplam’ kelimesinin anlamına uygun olarak, makineler ve üretilen ürünler ile ilgili herkesin işin içine girmesi TVB’nin temel kuralıdır. Ayrıca İngilizce olan otonom kelimesinin Türkçeleştirilmesinde yanlış anlaşılmaların önüne geçilmesi adına bu kelimenin kullanılması daha uygun görülmüştür. TVB’de kullanıcı bakım uygulamasının 7 aşaması mevcuttur. Bu uygulamaların amacı, makinelerde sıfır arıza ve kayıpların yok edilmesidir. Bu aşamalar aşağıda belirtilmiş olup, E-Parola’nın diğer sayılarında bu aşamaların açıklamalarını sizlerle paylaşacağız:

Başlangıç temizliği
Kirlenme kaynaklarına karşı önlemler
Temizleme ve yağlama standartları
Kapsamlı muayene
Makine kullanıcılarının bakım standartları
Proses kalite güvenilirliliği
Makine kullanıcısının denetimi

Kullanıcı Bakımı Hedefleri

Sıfır Arıza (Makine)
Sıfır Hata (Ürün)
Sıfır İş Kazası (Çalışan)

Bu hedeflere ulaşmada TVB, işletmedeki tüm çalışanların sistemin içinde olduğunu kabul eder. Uygulamaları tüm çalışanları eğiterek, yeni alışkanlıklar ve farklı bir düşünce tarzı ortaya koyarak yapar.

Pilot Makinelerin Seçimi

Toplam Verimli Bakım – TVB sistemin tamamına yayılmadan önce pilot makinelerde uygulanır. Sonraki aşamalarda tüm makinelere yaygınlaştırılır. Makineler seçilirken aşağıdaki yer alan kriterlere uyan makineler olmasına dikkat edilir:

Sık arıza yapan
Yedek parça tüketimi fazla olan
Bakım işlemleri uzun süren, (Standart zamanlardan)
Fazla iş gücü (adam/saat) ile bakım yapılan
Enerji (elektrik, basınçlı hava, buhar, doğalgaz vs.) kaybına yol açan
İşçi sağlığı, iş güvenliği ve çevre konularında sorun yaratan
Üründe kalite hataları meydana getiren
Üretim hız kayıplarına sebebiyet veren, düşük performans ile çalışan makine ve ekipmanlar
Devreye alma ve ayar süreleri uzun olan. (standart zamanlardan)
Bakımı ileri düzeyde ustalık gerektiren makine ve ekipmanlar (belirli kişilere bağımlı)

PİLOT MAKİNELERDE, KULLANICI BAKIM ANA FAALİYETLERİ

Temizlik
Uygunsuzlukların Tespiti ve Etiketlenmesi
Somun – Civata Sıkma, İşaretleme ve Ayar
Yağlama
Koruma
Makine Başı Nokta Eğitimleri

Kullanıcı Bakım Saha Uygulamaları

Bu faaliyetlerin uygulanmasında en önemli koşul makinenin planlanan zamanda ve sürede durdurulmasıdır (Çalışan makinede, TVB faaliyetleri yapılmaz.). TVB faaliyetleri için durdurulan makinelerde üretim kaybına neden olmayacak şekilde planlama yapılır (Aksiyon: planlama departmanı).
Bu süre içinde makine kullanıcıları (operatör-ayarcı vs.) ve yöneticilerin (üretim-bakım müdürleri, şefi, formeni) makine başında hazır bulunmaları ve faaliyetlere katılmaları sistemin kurulması, yerleşmesi açısından büyük önem kazanmaktadır
TVB sisteminin kurulması ve yaygınlaştırılması çalışmalarında, işletmenin tüm çalışanları bu sistemin bir parçasıdır (Toplam Verimli Bakım). Bu nedenle, tüm çalışanlar TVB tanıtım eğitimine katılırlar (Katılımcı Yönetim Modeli).
TVB üretim ve bakım departmanlarının ana faaliyeti olmasına karşın, diğer bölümlerin (insan kaynakları, planlama, pazarlama, kalite sistemleri, teknoloji geliştirme, muhasebe) desteğine de ihtiyaç duyar. TVB faaliyetlerinden gelen her türlü talebin kısa zamanda diğer bölümlerce karşılanması, sistemin etkin ve kalıcı olması açısından çok önemlidir.
Üst yönetim, TVB uygulamalarında aşağıda belirtilen faaliyetlere mutlaka katılmalıdır:

Bakım Ve Yardımcı İşletmeler Bölümü’nün Toplam Verimli Bakım – TVB Sistemindeki Görevi

İşletmede yer alan makinelerin sağlığı bu departmanın sorumluluğundadır. Bu nedenle Bakım ve Yardımcıİ İşletmeler Müdürlüğün’deki; müdür, müdür yardımcısı, şef, mühendis ve teknisyenler sistemin kurulmasında önemli rol oynar. TVB’ nin ana hedeflerine ulaşmak için,
asli görevlerinin yanında;

1.Makine operatörlerini, kullandıkları makine ve ekipmanlar hakkında eğitir
2.Makinelerde gözle kontrol noktaları oluşturur
3.Makinelerin enerji, yedek parça, işçilik, bakım maliyetleri, iyileştirme çalışmalarını yapar ve sunar
4.İSG ve çevre konularında çalışanları eğitir
5.Makine bazlı, ürün kalite hataları konularında çalışmalar yapar
6.Eksik olduğu konularda, dış kaynaklardan eğitim alır
7.Kurulacak ekiplerde etkin bir katılım sağlar. (İyileştirme Grupları)

Üretim Bölümü’nün Toplam Verimli Bakım – TBV Sistemindeki Görevi

Üretim departmanı, üretim sahalarındaki tüm makine ve ekipmanların kullanıcısıdır. Ürettiği ürünün, bir defada doğru üretilmesinden
sorumludur. Sağlıklı bir üretimin gerçekleşmesi için makine ve ekipmanların sürekli çalışır halde kalabilmesi gerekir. Üretimdeki makine kullanıcıları bu sürekliliği sağlamada aşağıda belirtilen konularda aktif rol alır.

Teknik eğitimler alır. (Mekanik, pnömatik, hidrolik, elektrik, elektronik)
Kurulacak ekiplere katılır. (İyileştirme Grupları)
Makine temizlikleri ve 5S faaliyetlerini yerine getirir.
Makineler ile ilgili rutin günlük, haftalık ve aylık bakım işlerini yapar.
Makinesindeki arıza belirtilerini (sıcaklık, titreşim, ses, koku vs.) algılar. Bakım departmanı ile iletişim kurar. Makinesindeki sorunları, çözüm aşamasına kadar takip eder.
Makine başı nokta eğitimlerine katılır.
Arıza durumlarında bakımcılar ile birlikte arızanın giderilmesi için çalışır.

Diğer Bölümlerin Görevleri

Planlama

İşletmedeki makinelerin zamanı, bu departmanın sorumluluğundadır. Bu nedenle:

Makinelerin duruş zamanlarını önceden planlayarak, TVB faaliyetlerinin aksamadan üretim kaybına neden olmayacak şekilde yürümesini sağlar.
Planlı bakım zamanı gelmiş makinelerin, belirlenen toleranslar içinde bakımlarının gerçekleştirilmesi için zaman planlaması yapar. Makineleri bakımcılara teslim eder.

İnsan Kaynakları

Vardiya düzenine göre üretimde yer alan operatörlerin ve amirlerin eğitim faaliyetleri için gruplar oluşturur
Eğitim dokümanlarını, yer ve malzemelerini temin eder
Firma içi ve dışı gerekli eğitimleri organize eder
TVB faaliyetlerine katılanları motive eder. Performans değerlendirmede kullanır.

Satınalma

İyileştirme ve geliştirme faaliyetleri için gerekli malzemelerin temininde zaman kaybını önler. Muhasebe – Finans TVB faaliyetlerinde oluşan önerilerin parasal değerlerinin belirlenmesinde, kazançların hesaplanmasında ve yatırım için kaynak temininde ekiplere yardımcı olur.

Mühendislik Ve Teknoloji Geliştirme

Ekiplerin iyileştirme ve geliştirme önerilerinin uygunluğunun araştırılması ve projelendirilmesi bu departmanın sorumluluğundadır.
Ekiplerde üretilen yaratıcı düşüncelerin (inovasyon) prototip modellerinin oluşturulması, denenmesi ve sonuçlarının raporlanmasını gerçekleştirir.

Kalite Sistemleri

Ürünlerde meydana gelen, makine kaynaklı hataları raporlar.
Kalite iyileştirme gruplarının önerilerini, TVB gruplarına iletir.
TVB aktivitelerinin, toplam kalite yönetimi sistemi ile entegrasyonunu sağlar.

Sonuç

Toplam Verimli Bakım sisteminin amacı: Bir işletmede ÜRETİM ve BAKIM
departmanları arasındaki duvarları yıkarak, işletmeye zarar
veren yıpratıcı rekabeti ortadan kaldırmak ve bölümler
arası ilişkileri olumlu yönde güçlendirmektir.