5S Nedir?
5S Nedir? İlk olarak Japonya’da kullanılmaya başlanmış olan 5S; işyerinde tertip, düzen, temizlik ve disiplini sağlamak için kullanılan basit ve kolay uygulanabilenn bir yöntemdir. 5S iyileştirme çalışmalarının ve görsel işyerinin temelini oluşturur.
5S beş aşamadan oluşan bir işyeri organizasyonudur. Adını 5 Japonca kelimenin ilk harflerinden alır.
Japonca | Türkçe |
---|---|
Seiri | Ayıklama |
Seiton | Düzenleme |
Seiso | Temizleme |
Seiketsu | Standartlaştırma |
Shitsuke | Disiplin |
5S Adımları
Ayıklama(Seiri)
İş ortamını daha iyi organize etmek için gerekli ile gereksiz olan malzemeleri doğru şekilde ayırt etme ve birbirinden uzaklaştırma işlemidir.
Düzenleme(Seiton)
Karmaşık ve düzensiz bir işyerine sahip birçok kuruluşta gerekli bir malzemeyi, ekipmanı veya dökümanı aramanın işin normal bir parçası olduğu düşünülür, oysa bu arama katma değer yaratmayan bir faaliyettir.Arama bir israftır.
Amaç:
Elimizde tutmaya karar verdiğimiz malzemeleri ihtiyaç duyulduğunda kolayca bulabilmek ve kullanabilmek için, uygun yerlere yerleştirmek, düzenlemek ve tanımlamaktır.
Bir malzemeyi herhangi birisi;
- Zaman kaybetmeden (en geç 30 sn) bulabilmeli
- Hemen alabilmeli
- Kolayca yerine koyabilmeli
- Temizleme(Seiso)
- Çalışma yoğunluğu nedeniyle kirli, yağlı ve tozlu iş ortamları genelde kanıksanır ve üzerinde durulmaz. Bu kirlilik iş yerindeki sorunları gizler ve ortaya çıkarılmasını önler. Temiz bir işyerinde problemler ve diğer sorunlar hemen tespit edilebilir.
Amaç:
Tüm toz, kir ve pislikten kurtularak güvenli ve problemlerin görüldüğü temiz bir iş ortamına sahip olmaktır.
- Temizlik herkesin görevidir.
- Herkes evinin önünü temizlerse şehir tertemiz olur.
- Denetim varmış gibi her zaman temiz olunmalıdır.
- Her gün 5 dakika temizlik alışkanlık haline getirilmelidir.
Standartlaştırma(Seiketsu)
5S sistemini uygulamak ve sürdürmek ayrı ayrı sorunlardır.
“STANDARTLAŞTIRMA” uygulanan bir yöntemin sürdürülebilirliğini sağlamak için kuralların belirlenmesidir.
İlk 3S ile (Ayıklama, Düzenleme ve Temizleme) elde edilenlerin devamlılığını sağlamak için uygulamaların standart hale getirilmesidir.
Disiplin(Shitsuke)
5S uygulamalarında “Disiplin” adımı; doğru uygulamaların devamlılığının sağlanmasında kalıcı bir alışkanlık yaratıması ve sistemin geliştirilmesi için yapılan faaliyetlerdir. Çalışanların yapılması gerekenleri bir refleks ya da içgüdü ile yapılmalarını sağlamaktır.
Disiplin adımının amacı; tüm çalışanlar arasında 5S kültürürnün kalıcı şekilde oluşmasını sağlamak ve 5S uygulamalarının etkinliğini sürekli iyileştirmek olarak tanımlanabilir.
Hayır | Denetim Türü | Denetim Amacı |
---|---|---|
1 | 5S Ekip Liderlerinin Günlük Denetimi | Ekip Lideri kendi bölgesinde 5S uygulamalarının operatörler tarafından uygulanıp uygulanmadığını denetler. |
2 | Bölüm Sorumlusunun Haftalık Denetimi | Bölüm Sorumlusu sorumlu olduğu 5S alanında haftalık kontrolleri yapar ve 5S uygulamalarının yaygınlaşmasını sağlar. Sorumlu olduğu alanda Ekip Lideri ile 5S uygulamalarının operator düzeyinde anlaşıldığından ve uygulandığından emin olur. |
3 | 5S Kurulunun Aylık Denetimleri | 5S Kurulu aylık plana göre takınlar bazındaki tarafsız denetimlerin yapılmasını ve raporlanmasını sağlar. Yönetim aylık denetim raporlarının sonuçlarını değerlendirir, kaynakları sağlar ve düzeltici faaliyet gerektiren konuları/alanları belirler. İyi uygulamaların yaygınlaştırılması için tavsiyelerde bulunur, tanıma ve ödüllendirme yapar. |