Kuruluşlarımızdaki Atıklar ve Atıkların Ayrıştırılması
Kuruluşlarımızdaki Atıklar ve Atıkların Ayrıştırılması, Kuruluşların temel girdileri hammadde ve enerji, çıktısı üründür. Ürün, hizmet anlamına da gelir. Ürün yani hizmet bir otel, bir hastane olabilir. Hammadde ve enerji girdilerdir, ürün de çıktımızdır.
Ama dikkatten kaçan bir şey var o da atıklar, atıklar, atıklardır. Girdiyi çıktıya dönüştürürken ortaya atıklar çıkmaktadır. Herkes ürüne odaklanmakta, atıklar gözden kaçmaktadır.
Bu yazımız ile atıkları dikkatle incelemenin ve türlerine göre ayrıştırmanın nasıl yapılması gerektiğinden bahsedeceğiz.
- Tehlikeli atıklar
- Emisyonlar (havaya verdiğimiz atıklar)
- Sıvı atıklar (dereye denize verdiğimiz)
- Katı atıklar
- Evsel atıklar
Tehlikeli Atıklar
Her kuruluşun çıktıları arasında «tehlikeli atıklar» yer alır.
Tehlikeli atıkların başında; aküler, piller, yazıcı kartuşları, tonerler, civa buharlı floresan lambalar, kimyasal atıklar, laboratuvar atıkları, kontamine atıklar, tıbbi atıklar ve atık yağlar gelir. Burada kontamine atıklar deyince; yağ ya da kimyasala bulaşmış bezler, kaplar, metal ya da plastik parçalar akla gelmelidir.
Bunlar lisanslı bertaraf ya da geri kazanım tesislerinde bertaraf edilmeli veya geri kazanılmalıdır. Bunları kendi inisiyatifinize göre biriktiremezsiniz, dilediğiniz gibi çöpe atamazsınız, çöp dağlarının içine dökemezsiniz. Bunları lisansı olan bertaraf ya da geri kazanım tesislerine vermeniz gerekmektedir. Atıkları topluyorum diyerek kapınıza gelen herhangi birine de veremezsiniz. Bu konuda Yetkili firmalar bulunmaktadır. Ayrıca, kayıtlarını da tutturmanız gerekmektedir.
Tehlikeli atıklar yanıcı, korozif, patlayıcı, zehirli ve radyoaktif atıklardır.
- Kirli kaplar (boya, kimyasal kapları) tehlikeli atıktır. Duvarı boyadınız, boya bitti o kap tehlikeli atıktır.
- Piller, tehlikeli atıklardır.
- Üstübü, bez, fırça, eldiven yağ, boya ya da kimyasala bulaşmış ise tehlikeli atıktır.
- Atık yağlar yağ filtreleri tehlikeli atıktır.
- İçinde civa buharı olan ampuller ve floresanlar tehlikeli atıktır.
- Aküler tehlikeli atıktır.
- Laboratuvar çıktıları tehlikeli atıktır.
- Kartuş toner tehlikeli atıktır.
Bunları fark edelim ve bunları ayrıştıralım. Tehlikeli atıklarla ilgili yönetmelik bulunmaktadır, bu yönetmeliklere uyulması gerekmektedir.
Kuruluşlar, yönetmelikleri dikkate alarak atıklara yönelik kurallar/talimatlar oluşturmalıdır. Çalışanlar bu kurallara/talimatlara uymak zorundadır.
Emisyonlar
Havaya verdiğimiz tozlar, gazlar ve buharlar, cam yünü tozu, selüloz tozu, zımpara tozu, çimento tozu gibi tozlar emisyonları oluşturur. Bacalardan çıkan egzozlardan çıkan gazlar da emisyonları oluşturur.
Bunların azaltılması için çalışmalar yapılmalıdır.
Buharlar var. Buharlar arasında; üretimde veya depolama sırasında kullanılan her türlü sıvıdan ortaya çıkan her türlü buhar yer almaktadır. Bunlar azaltılmalıdır.
Sıvı Atıklar
Kanalizasyona arıtmaya toprağa verdiğimiz dereye verdiğimiz sıvılar sıvı atıklar kategorisine girmektedir. Bunları biliyoruz. Faaliyetlerimizden sonra ortaya çıkan her türlü sıvı, atık olan her türlü sıvı atıklar bu kategoridedir. Bu atıkların, bunlar için uygun olan yerlere atılması, gerekiyorsa arıtma tesislerine gönderilmesi gerekir. Sıvı atıklarınızın analiz raporları size bu atıkları nereye atabileceğinizi gösterecektir.
Katı Atıklar
Kağıt, metal, cam, plastik ve ambalaj atıkları katı atıklar sınıfına girer. Bunlar da geri kazanılmalıdır. Geri dönüştürülmelidir.
Evsel Atıklar
Yemek sebze, organik atıklar, çöpler evsel atık sınıfına girer. Bunlar da yakılarak enerjiye dönüştürülebilmektedir. Bio-enerji kaynağı olarak kullanılmaktadırlar.
Baktığınız zaman hiçbir şey çöp değildir. İsveç kendi çöpünü tüketmiş, çöp dağını tüketmiş, dışardan çöp alan ve enerji üreten bir ülkedir. Evet gelişmiş ülkeler bunu yapmaktadırlar. Biz neden yapmayalım…